Artikelen
Kinderen met selectief mutisme; De angst is echt, maar het gevaar niet - 30/2
Selectief mutisme is een angststoornis waarbij kinderen in bepaalde situaties, zoals op school, blokkeren en niet durven praten. Dit is geen onwil, maar een sterke angstreactie. Met gedragstherapie leren kinderen in kleine stapjes weer praten. Ook leerkrachten kunnen helpen door veiligheid en voorspelbaarheid te bieden. Het kinderboek *Lekkere kletskoppen?!* biedt herkenning voor kinderen en tips voor volwassenen. Meer info: [www.lekkerekletskoppen.nl](http://www.lekkerekletskoppen.nl).
Remedial Playing - 30/2
Pedagogisch vakmanschap als hart van de begeleiding - 30/2
Bij het begeleiden van kinderen met gedragsproblemen draait het niet om labels, maar om wat een kind nodig heeft. Het gedrag van begeleiders is hierbij cruciaal: door hun eigen handelen te veranderen, beïnvloeden zij positief het gedrag van leerlingen. Centraal staan een veilige vertrouwensband, positief contact en aandacht voor wat wél goed gaat. Essentiële vaardigheden zijn actief luisteren, open vragen stellen en coachend begeleiden. Begeleiders zoeken samen met het kind naar de oorzaak van gedrag en hoe deze aangepakt kan worden. Oplossingsgericht werken, erkenning van gevoelens en het stimuleren van zelfreflectie vergroten het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van leerlingen. Daarbij is maatwerk altijd het uitgangspunt: wat heeft dit kind van mij nodig?
Het belang van formatief evalueren en toetsen - 30/2
Formatief evalueren is meer dan een onderwijsbuzzwoord: het helpt leerlingen eigenaar te worden van hun leerproces. Dit artikel legt uit wat formatief evalueren inhoudt, welke stappen erbij horen en hoe remedial teachers een cruciale rol spelen. Door toetsresultaten te analyseren, effectieve feedback te geven en eigenaarschap te stimuleren, kunnen remedial teachers zowel leerlingen als leerkrachten versterken. Onderzoek laat zien dat formatief evalueren leidt tot hogere motivatie en betere leerprestaties, mits leerkrachten toetsbekwaam zijn en er een professionele leergemeenschap is. Praktische tips, theorie en tools zoals de beslisboom van Fletcher-Wood komen aan bod.
'Ik weet heel goed wie ik ben, omdat mijn meester mij begrijpt' - 30/2
Uit onderzoek van POINT blijkt dat de helderheid van het zelfbeeld bij basisschoolleerlingen sterk samenhangt met hun schoolwelzijn en de relatie met hun leerkracht. Leerlingen die beter weten wie ze zijn, voelen zich prettiger op school. Vooral leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, zoals ADHD of dyslexie, hebben vaker een minder helder zelfbeeld en kunnen extra profiteren van een positieve band met hun leerkracht. Het onderzoek benadrukt het belang van goede relaties, zelfinzicht en een inclusief klimaat in de klas. De onderzoekers geven drie praktische tips voor leerkrachten om het zelfbeeld en welzijn van hun leerlingen te versterken.
School in Praktijk - 30/2
In deze editie van onze rubriek over de schoolsituatie spreekt remedial teacher Jacqueline Boonman over haar ervaringen met de inzet van NPO-gelden tegen onderwijsachterstanden. Jacqueline werkt op twee scholen in Zeeland, waar het budget onder andere is besteed aan extra begeleiding, remedial teaching, sociaal-emotionele ondersteuning, sport en creatieve vakken. Ze benadrukt het succes van korte lijntjes binnen de school: snelle samenwerking en gerichte begeleiding zorgen voor meetbare verbeteringen bij leerlingen. Ook vertelt ze over de waarde van goede materialen en het gebruik van de NPO-menukaart. Haar belangrijkste tip voor rt’ers: werk samen met scholen en blijf verbonden met de onderwijspraktijk.
Eigen - belasting - Praktijk - 30/2
In 2022 zijn er belangrijke veranderingen doorgevoerd op het gebied van belastingen en budgetten voor ondernemers. Zo vervalt de aftrek voor studiekosten en scholingsuitgaven, waarvoor het STAP-budget in de plaats komt. De AOW-leeftijd stijgt naar 66 jaar en 7 maanden, met gevolgen voor belastingtarieven en heffingskortingen. Voor zzp’ers daalt de zelfstandigenaftrek naar €6.310 en is het maximale belastingvoordeel verder beperkt. Ondernemers met een grotere praktijk profiteren juist van een verlaging van de vennootschapsbelasting tot 15% voor winsten tot €395.000. In het artikel lees je precies wat deze wijzigingen voor jouw praktijk betekenen.
Prikkelverwerking op school en in jouw praktijk (deel 2) - 30/2
In deze editie spreken we met Marieke la Verge, kinderoefentherapeut en specialist in prikkelverwerking bij praktijk Oefentherapie Cesar De Doktershoek in Werkendam. Zij deelt haar ervaringen met kinderen die moeite hebben met prikkelverwerking, hoe ze deze problemen herkent en behandelt, en welke signalen je op school kunt opvangen. Marieke legt uit hoe onder- en overprikkeling zich uit in gedrag, hoe ze diagnosticeert met observaties en vragenlijsten, en hoe ze kinderen helpt om hun lichaam beter te voelen en hun prikkelverwerking te verbeteren. Ze geeft praktische tips voor thuis en school en benadrukt het belang van balans tussen rust en activiteit. Ook laat ze zien hoe prikkelverwerking zich verhoudt tot ADHD, ADD en ASS. In het artikel lees je haar aanpak en een inspirerend praktijkvoorbeeld.
De kunst van het leren spreken en luisteren - 30/2
Oracy draait om het bewust aanleren van spreek- en luistervaardigheden bij kinderen. Dit Britse concept, aangepast voor Nederland, helpt leerlingen effectiever te communiceren, wat bijdraagt aan hun zelfvertrouwen, welzijn, schoolprestaties en kansengelijkheid. Het Raamwerk Oracy onderscheidt vier domeinen: fysiek, linguïstisch, cognitief en sociaal-emotioneel. Structurele aandacht hiervoor vergroot de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen en bereidt hen voor op school en maatschappij. Leerkrachten en remedial teachers spelen hierbij een cruciale rol door het geven van gerichte lessen, een rijke leeromgeving en effectieve feedback. Zo wordt Oracy een vast onderdeel van de schoolontwikkeling.
Een goeie peer - 30/2
Woordenaars - 30/2
Michelle van Dijk ontwikkelde het programma Woordenaars, gebaseerd op het Amerikaanse Word Generation, om de woordenschat, schrijfvaardigheid en betrokkenheid van leerlingen te vergroten. Leerlingen lezen, spreken en schrijven elke week over een prikkelend thema met vijf vaste begrippen. Deze aanpak is vakoverstijgend: de thema’s keren terug bij bijvoorbeeld geschiedenis, biologie of wiskunde. De korte schrijfopdrachten sluiten aan bij inzichten uit 'The Writing Revolution' en bieden concrete bouwstenen voor beter schrijven. Vooral taalzwakke leerlingen profiteren zichtbaar, ook in kleine groepen of remedial teaching. Inmiddels doen ruim 125 docenten en bijna 6.000 leerlingen mee.
Motiverende verrijking; Persoonlijke tijd voor hoogbegaafden - 30/2
Veel scholen bieden één vaste verrijkingsmethode voor hoogbegaafden, maar motivatie en ontwikkeling ontstaan juist door aan te sluiten bij hun interesses. Dit artikel laat zien hoe verrijkingsonderwijs meer effect heeft wanneer leerlingen autonomie krijgen, werken aan persoonlijke plannen en begeleid worden vanuit hun talenten. Belangrijke voorwaarden voor motivatie zijn autonomie, betrokkenheid en competentie. Met uitdagende opdrachten op hoog denkniveau, het inzetten van het TASC-model en persoonlijke leervragen leren leerlingen doelgericht plannen, reflecteren en presenteren. De leraar speelt hierin een coachende rol, gericht op zelfkennis, zelfstandigheid en actieve betrokkenheid. Zo komen hoogbegaafden écht tot leren!
Recensies - 30/2
Het imago van de remedial teacher - 30/2
'Een grote taak wacht ons vermoedelijk in de begeleiding van gevluchte Oekraïense leerlingen' - 30/2
Online lezen: een uitdaging voor de remedial teacher? - 30/1
Het onderwijs, de maatschappij en het bedrijfsleven gaan ervan uit dat jongeren digitaal vaardig zijn, maar onderzoek laat zien dat dit een misvatting is. Vooral online lezen vraagt om nieuwe vaardigheden zoals kritisch denken, effectief zoeken en omgaan met hyperteksten. Veel leerlingen hebben moeite met het vinden en beoordelen van betrouwbare informatie. Dit vraagt om een aangepaste kijk op leesonderwijs én een grotere rol voor remedial teachers, die ook online leesproblemen moeten signaleren en aanpakken. Het artikel bespreekt effectieve strategie-instructies, het belang van betekenisvol lezen en concrete handvatten voor kritisch en zoekend lezen.
Rekenvaardiger door gespreide herhaling: De kracht van het Leitnersysteem in de rt-praktijk - 30/1
Veel leerlingen vergeten leerstof snel, vooral bij rekenen. Het Leitnersysteem biedt een praktische oplossing voor remedial teachers om herhaling gestructureerd en effectief aan te pakken. Door gebruik van kaartjes en gespreide oefenmomenten helpt dit systeem leerlingen om kennis beter op te slaan in het langetermijngeheugen. Goed beantwoorde kaartjes schuiven door naar bakjes die minder vaak worden herhaald, terwijl fout beantwoorde kaartjes vaker terugkomen. Dit bespaart tijd en vergroot het leerrendement, zeker bij vakken waar voorkennis cruciaal is. Het artikel legt uit hoe je het Leitnersysteem inzet in de praktijk en geeft tips voor variaties, zodat je het kunt aanpassen aan de behoeften van je leerlingen.
De weg naar een meertalige norm - 30/1
Meertaligheid is een kracht, geen beperking. Dit artikel laat zien waarom de moedertaal van kinderen koesteren essentieel is voor hun taalontwikkeling, welzijn en schoolprestaties. Wereldwijd groeit het aantal meertalige kinderen, ook in Nederland, maar er bestaan hardnekkige misvattingen. Zo wordt meertaligheid onterecht gekoppeld aan achterstand, terwijl onderzoek aantoont dat het juist cognitieve flexibiliteit en creativiteit bevordert. Kinderen leren beter Nederlands als hun thuistaal wordt gestimuleerd, en het taalaanbod – zowel kwantiteit als kwaliteit – speelt een cruciale rol. Remedial teachers kunnen een sleutelrol vervullen door meertaligheid positief te benaderen en ouders te ondersteunen. Een respectvolle houding ten opzichte van taal en cultuur versterkt ouderbetrokkenheid én leerprestaties.
School in Praktijk - 30/1
Vertel eens! In gesprek met hoogbegaafden: Over kindgesprekken en gespreksvoering - 30/1
Kindgesprekken dragen wezenlijk bij aan het welzijn van (hoog)begaafde leerlingen, vanaf groep 1. Deze gesprekken versterken het zelfbeeld, stimuleren metacognitie en bevorderen sociale vaardigheden zoals Theory of Mind. Door oprechte interesse te tonen en de juiste vragen te stellen, krijgen kinderen meer grip op hun leerproces en welzijn. Zowel individuele gesprekken als groepsgesprekken met ontwikkelingsgelijken zijn waardevol. Leerkrachten kunnen gesprekstechnieken toepassen, zoals de Taxonomie van Bloom en Socratische gespreksvoering, om verdieping en zelfreflectie te stimuleren. Kindgesprekken helpen onderwijs af te stemmen op de behoeften van het kind en dragen bij aan een gezonde, positieve ontwikkeling.
Prikkelverwerking op school en in jouw prakitjk - 30/1
Kinderen met prikkelverwerkingsproblemen reageren anders op zintuiglijke prikkels, wat zich in de klas uit in gedrag als snel boos worden, terugtrekken of dromerig zijn. Dit artikel legt uit wat sensorische informatieverwerking (S.I.) inhoudt en hoe verstoringen hierin ontstaan. Naast de bekende zintuigen spelen ook verborgen zintuigen, zoals evenwicht en houding, een rol. Als de hersenen prikkels niet goed filteren, kan dit leiden tot onder- of overprikkeling. Het artikel geeft praktische tips voor leerkrachten en rt-professionals om deze kinderen beter te ondersteunen in de klas, met specifieke handvatten voor zowel onder- als overprikkelde leerlingen.
Remedial Playing - 30/1
Lekker Klunzig! - 30/1
Van spel tot strategie - 30/1
Denkspellen zijn een effectieve manier om kinderen spelenderwijs belangrijke vaardigheden aan te leren. In dit artikel lees je hoe denkspellen bijdragen aan de ontwikkeling van executieve functies, zoals planning, concentratie, flexibiliteit en emotieregulatie. Ook versterken spellen de growth mindset en vergroten ze het zelfvertrouwen van kinderen. Aan de hand van het ijsbergmodel wordt uitgelegd dat vaardigheden en gedrag pas zichtbaar worden als er een sterke basis onder ligt, waaronder mindset en executieve functies. In de remedial teaching-praktijk kunnen denkspellen zoals logische, strategische, coöperatieve en reactiespellen gericht worden ingezet om specifieke vaardigheden te trainen. Dit levert niet alleen leerwinst op, maar ook plezier en succeservaringen.
Cursus Lezen, Spelling en Dyslexie: Inzetten op vakmanschap - 30/1
Veel kinderen behalen onvoldoende lees- en spellingresultaten, blijkt onder andere uit PISA-onderzoek en het hoge aantal dyslexieverklaringen. Vakmanschap is essentieel om deze problemen effectief aan te pakken. De LBRT Academie biedt daarom de cursus Lezen, spelling en dyslexie aan, gegeven door Frans van den Heuvel. De cursus behandelt onder meer lees- en spellingstrategieën, signalering en diagnostiek, effectieve ondersteuning op ondersteuningsniveau 3 en evidence-based interventies. Er is aandacht voor vroegtijdige signalering, kwalitatieve analyse van leesproblemen en praktische begeleiding, inclusief remediëren, compenseren en dispensatie. Een goede vertrouwensrelatie en samenwerking met ouders en school staan centraal. Doel is om vakinhoudelijke kennis en praktische vaardigheden te versterken, zodat kinderen optimaal ondersteund worden bij lees- en spellingproblemen.