Artikelen

Redactioneel - 30/1

Hongerige Breinen -29/5

Van rekenprobleem tot dyscalculie: terug naar de basis -29/5

Bij rekenproblemen en dyscalculie is het essentieel om terug te gaan naar de basis: het *rekenen-in-uitvoering* en de *kwaliteit van de basiskennis*. Volgens Ruijssenaars & Ruijssenaars-Elshoff ligt de kern van ernstige rekenproblemen vaak in niet-geautomatiseerde basisfeiten, zoals optel- en aftreksommen tot 20. Een diagnostisch proces moet zich dan ook richten op deze rekenhandelingen zelf, niet alleen op psychologische tests. Binnen de *diagnostische cyclus* (signaleren – analyseren – verklaren – aanpakken) speelt iedere professional – van leerkracht tot remedial teacher – een belangrijke rol. Casussen, zoals die van leerling Ilona, tonen aan dat traditionele intelligentietests rekenproblemen niet verklaren, terwijl analyse van rekenstrategieën en basiskennis wel concrete aanknopingspunten biedt. Gedetailleerd procesonderzoek maakt gerichte remediëring mogelijk, inclusief het gebruik van compenserende middelen. Ook bij oudere leerlingen blijft analyse van basisfeiten zinvol. De methodiek *Berekend!* biedt hierbij een methode- en leeftijdsonafhankelijke aanpak, bruikbaar in remedial teaching.

Het geheim van de klinker -29/5

Veel kinderen blijven moeite houden met het correct toepassen van de open en gesloten lettergreep, ondanks het kennen van de regels. Taalkanjer, ontwikkeld door Margit Kiewit en Jorien Koedam, biedt een visuele en logische aanpak die kinderen écht laat begrijpen hoe klanken en letters samenwerken. In plaats van een auditieve focus, maakt Taalkanjer onderscheid tussen letters (wat je ziet) en klanken (wat je hoort) en werkt met visuele hulpmiddelen zoals fiches. Zo leren kinderen de invloed van medeklinkers op klinkers en waarom soms een extra klinker nodig is. In vijf duidelijke stappen leren kinderen van eenvoudige naar complexe woorden te gaan, zonder eerder geleerde kennis los te laten. Deze methode is vooral effectief voor kinderen die moeite hebben met automatiseren of het verdelen van woorden in klankgroepen. De aanpak wordt uitgebreid toegelicht in het boek Spellen zonder fouten (2021). Meer informatie: info@taalkanjer.nl.

Onmisbare handvatten voor remedial teaching aan dove en slechthorende kinderen -29/5

Elk jaar begeleiden veel remedial teachers voor het eerst een doof of slechthorend (DSH) kind. Dit artikel biedt essentiële inzichten en praktische tips om goed aan te sluiten bij de behoeften van DSH leerlingen. Van communicatie en visuele ondersteuning tot akoestiek, groepsdynamiek en het gebruik van gehoorapparatuur of een tolk: lees hoe je als RT’er effectief en met vertrouwen begeleiding kunt bieden. Met deze handvatten zorg je voor een toegankelijke leeromgeving waarin het kind optimaal kan ontwikkelen.

Heb jij je al geregistreerd bij de LBRT?: Deze professionals gingen je voor -29/5

De LBRT biedt met haar registratie een krachtig kwaliteitskeurmerk voor remedial teachers. Geregistreerde leden tonen aan dat zij professioneel, deskundig en continu in ontwikkeling zijn. In dit artikel lees je wat de registratie inhoudt, welke voordelen het biedt voor professionals én scholen, en hoe het bijdraagt aan betere begeleiding van leerlingen. Verschillende onderwijsprofessionals delen hun ervaringen met de registratie en laten zien waarom deze voor henzelf, ouders, scholen én leerlingen waardevol is. Ontdek hoe jij als remedial teacher kunt groeien in je vak en zichtbaar wordt als kwaliteitsprofessional.

Schooladviezen tijdens de coronapandemie -29/5

De coronapandemie heeft grote invloed gehad op het geven van schooladviezen in groep 8. Door het wegvallen van de eindtoets in 2020 en leervertragingen door thuisonderwijs daalde het niveau van veel adviezen, vooral bij kansarme groepen. In 2021 riepen overheid en inspectie op tot ‘kansrijk adviseren’, maar scholen moesten vaker afgaan op zachte kenmerken zoals motivatie. Dit artikel verkent de eerste gevolgen van corona op schooladviezen en de kansenongelijkheid die daarbij ontstond.

Voor iemand die stottert, gaat spreken niet vanzelf; De genetische en neurobiologische basis van stotteren -29/5

Op Wereldstotterdag staan we stil bij de 175.000 mensen in Nederland die stotteren. Dit uitgebreide artikel duikt in de neurobiologische én genetische oorzaken van stotteren, belicht historische visies en recente onderzoeken, en biedt praktische tips voor begeleiders en docenten. Je leest waarom stotteren zo complex is, wat je als professional kunt doen, en welke nieuwe inzichten onderzoek oplevert. Boeiend, verdiepend én behulpzaam voor iedereen die werkt met kinderen of jongeren die stotteren.

Observeren kun je leren! -29/5

Observeren lijkt eenvoudig, maar is een vak apart. In dit artikel lees je wat observeren precies is, hoe het zich onderscheidt van waarnemen, signaleren en interpreteren, en hoe je als professional doelgericht en objectief kunt observeren. Je krijgt praktische handvatten zoals observatietechnieken, methoden en een stappenplan. Ook leer je veelvoorkomende valkuilen herkennen én voorkomen. Onmisbare kennis voor iedereen die werkt met kinderen!

Terug-blikken, bewust-zijn, vooruit-zien -29/5

Recensies -29/5

Remedial playing -29/5

Proef op de som -29/5

Podcast -29/5

Marions PRAKTIJKhoekje -29/5

Wat de nieuwe burgerschapswet van scholen vraagt -29/5

Sinds augustus 2021 gelden nieuwe wettelijke eisen voor burgerschapsonderwijs in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs. In de podcast *Wat de nieuwe burgerschapswet van scholen vraagt* bespreken experts en onderwijsprofessionals wat dit betekent voor scholen. Centraal staan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, visieontwikkeling, schoolcultuur en het belang van voorbeeldgedrag. De Onderwijsinspectie licht toe hoe zij toeziet op de naleving en scholen ondersteunt. Ontdek hoe je als school doelgericht en samenhangend aan burgerschap kunt werken.

Meer cursussen, masterclasses en webinars dan ooit! - 29/5

30 jaar LBRT: Het bestuur blikt terug (en kijkt vooruit!) - 29/4

Redactioneel - 29/4

30 jaar LBRT Van werkgroep naar vereniging - 29/4

De LBRT bestaat 30 jaar en bouwt voort op een rijke geschiedenis van meer dan een halve eeuw aan deskundige ondersteuning bij leerproblemen. In dit artikel lees je hoe het vak van remedial teacher zich heeft ontwikkeld, van pioniers in het speciaal onderwijs tot zelfstandig professionals met een eigen praktijk. De LBRT speelde een sleutelrol in de professionalisering van het vak en het waarborgen van kwaliteit, met een beroepsprofiel, gedragscode en registratieprocedure. Ondanks maatschappelijke en onderwijskundige veranderingen blijft de missie krachtig: de LBRT is een invloedrijke vereniging, gesprekspartner voor overheid en opleidingen, en volgt kritisch de ontwikkelingen in het veld.

Interview: De praktijk van de remedial teacher vroeger en nu - 29/4

Gehechtheid: het fundament van ieders leven - 29/4

Hechting is de basis voor een veilige emotionele ontwikkeling. Kinderen die zich veilig gehecht voelen, bouwen vertrouwen op in zichzelf en hun omgeving. Maar wat als die basis ontbreekt? In dit artikel lees je hoe een verstoorde hechting ontstaat, welke signalen je in de klas kunt herkennen en hoe je als leerkracht of remedial teacher steun kunt bieden. Aan de hand van de vijf bouwstenen van hechting van Truus Bakker ontdek je hoe een kind zich stapsgewijs kan ontwikkelen – mits de juiste voorwaarden worden geboden. Met voorbeelden, praktische tips en een hoopvol perspectief op herstel, ook op latere leeftijd.

Wie ben ik? Een onderzoek naar het zelfbeeld van hoogbegaafde basisschoolleerlingen - 29/4

Hoe zien hoogbegaafde kinderen zichzelf? In dit artikel lees je hoe het zelfbeeld zich ontwikkelt, waarom dit voor hoogbegaafde leerlingen anders kan verlopen en welke rol taalontwikkeling, sociale vergelijking en het ‘anders zijn’ hierin spelen. Op basis van een onderzoek onder 293 basisschoolleerlingen – waaronder 133 hoogbegaafde kinderen – ontdek je opvallende verschillen: hoogbegaafde kinderen beschrijven zichzelf vaker als slim, creatief, onafhankelijk en ambitieus, en minder vaak in relatie tot anderen. Al vanaf jonge leeftijd lijkt intelligentie een kernonderdeel van hun zelfbeeld. Deze inzichten zijn waardevol voor iedereen die werkt met (hoog)begaafde kinderen en hun ontwikkeling beter wil begrijpen.

Twee oudgedienden in gesprek... Glimmende oogjes als ze succeservaringen hadden. Prachtig vond ik dat! - 29/4

In dit jubileumartikel blikken Anka Fauth en Jaap Faber terug op hun jarenlange inzet voor de LBRT en het vak van remedial teacher. Ze delen persoonlijke ervaringen, successen én uitdagingen uit hun praktijk, waarbij de relatie met de leerling steeds centraal stond. Van individuele begeleiding tot groepswerk, van betrokkenheid bij professionalisering tot het bouwen aan onderwijskansen – dit gesprek laat zien hoe passie, verbinding en vakmanschap het verschil maken. Een inspirerend verhaal over de kracht van remedial teaching, toen en nu.

Joep feliciteert de LBRT - 29/4

Als crisis groei is... - 29/4

Van faalangst naar faalkracht: Het lef om imperfect te zijn - 29/4

Faalangst los je niet op met nóg een ideaalbeeld – integendeel. In dit prikkelende artikel laat provocatief coach Peter Moleman zien hoe het streven naar perfectie juist faalangst in de hand werkt, bij leerlingen én hun begeleiders. Hij pleit voor een omslag: van ‘falen vermijden’ naar faalkracht ontwikkelen. Aan de hand van het sprookje van de prins en de kikker laat hij zien hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan wie je écht bent – met al je eigenaardigheden en imperfecties. Leer hoe spanning tussen aanpassing en authenticiteit leidt tot faalangst, en hoe beweging, ademhaling, humor en zelfexpressie kunnen helpen die spanning te doorbreken. Een must-read voor elke remedial teacher die wil bijdragen aan veerkracht, zelfvertrouwen en schaamtevrij leren.

30 jaar LBRT, 30 gevleugelde uitspraken uit het Tijdschrift - 29/4

Dyslexie en dyscalculie: Ontwikkelingen door de jaren heen - 29/4

In dit jubileumnummer blikken we terug op 30 jaar ontwikkelingen rondom dyslexie en dyscalculie. We starten met wetenschappelijke definities van beide leerstoornissen en lichten de overeenkomsten en verschillen toe. Vervolgens brengen we de belangrijkste mijlpalen in beeld, zoals de invoering van dyslexieprotocollen (2001), de vergoeding van dyslexiezorg (sinds 2009) en het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie. Ook de groei in kennis over dyscalculie krijgt aandacht, met o.a. het ERWD-protocol (2011), screeningsinstrumenten en het Masterplan Dyscalculie. Ondanks deze vooruitgang blijft vergoeding van dyscalculiezorg uit. De rol van de leerkracht blijkt cruciaal: goed onderwijs begint bij een goede professional. Dit artikel biedt een helder overzicht van hoe dyslexie en dyscalculie steeds meer plek kregen in het onderwijsbeleid en de dagelijkse praktijk. Klik verder om het volledige artikel te lezen.

Hoe taalkundige metaconcepten het begrip van grammatica kunnen vergemakkelijken - 29/4

Veel leerlingen ervaren grammatica als moeilijk en saai. Dit komt deels door de traditionele grammaticadidactiek, die sterk leunt op ezelsbruggetjes en formules, maar weinig inzicht biedt. In dit artikel bespreken we een modernere, wetenschappelijk onderbouwde aanpak: grammaticaonderwijs op basis van taalkundige metaconcepten zoals valentie. Deze onderliggende begrippen helpen leerlingen beter begrijpen wat zinsdelen als het lijdend voorwerp werkelijk doen in een zin. Uit verschillende interventiestudies blijkt dat het didactiseren van zulke metaconcepten het grammaticaal inzicht én redeneervermogen van leerlingen aanzienlijk versterkt. Leerlingen kunnen hierdoor beter omgaan met complexe zinnen én bewuster redeneren over taal. Ook voor remedial teachers biedt deze aanpak waardevolle handvatten.