Artikelen
De 30 leukste apps voor remedial teaching! - 29/4
Recensies - 29/4
Remedial Playing - 29/4
Parels - 29/4
De remedial teacher van de toekomst - 29/4
Passend Onderwijs in het mbo -29/3
Sinds 2015 is passend onderwijs ook verplicht in het mbo. Instellingen moeten hun ondersteuning afstemmen op studenten met specifieke onderwijsbehoeften. De focus verschuift van ‘zorgdenken’ (diagnosticeren en behandelen) naar ‘steundenken’ (wat heeft deze student nodig?). Het boek Passend onderwijs in het mbo – gereedschap voor docenten en begeleiders biedt 25 praktische hulpmiddelen voor docenten, begeleiders en remedial teachers. Hiermee kunnen zij op individueel en groepsniveau ondersteuning bieden, onder andere bij leerproblemen, gedrag en motivatie. Het boek benadrukt het belang van afstemming op de drie psychologische basisbehoeften van studenten: autonomie, verbondenheid en competentie (ABC-model). Ook wordt aandacht besteed aan de ontwikkelingsfasen van jongeren en het belang van een goede relatie tussen student en docent. De mbo-sector werkt actief samen met externe partners en investeert in het versterken van de eerste lijn, zoals mentoren en studieloopbaancoaches, om passend onderwijs duurzaam vorm te geven.
Balanceren tussen jezelf zijn en erbij horen: Identiteitsontwikkeling bij hoogbegaafde adolescenten -29/3
Identiteitsontwikkeling is een complexe fase voor alle adolescenten, maar voor hoogbegaafde jongeren extra uitdagend. Zij vormen een minderheid en ervaren vaak sociale uitsluiting of stigmatisering, waardoor het moeilijk kan zijn om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten. Het forced choice dilemma beschrijft het innerlijk conflict tussen excelleren op school en sociaal geaccepteerd worden. Dit kan leiden tot onderpresteren of het wegcijferen van hun eigen behoeften, met negatieve gevolgen voor hun persoonlijke ontwikkeling. Hoogbegaafde adolescenten hebben niet alleen behoefte aan cognitieve uitdaging, maar ook aan sociale steun en erkenning van hun identiteit. Passend onderwijs moet daarom verder gaan dan alleen academische ondersteuning. Het is belangrijk dat scholen ruimte bieden voor zelfreflectie, groepsvorming met gelijkgestemden en begeleiding door professionals die hun eigen opvattingen over hoogbegaafdheid kritisch onder de loep nemen. Voor remedial teachers betekent dit: oog voor de balans tussen persoonlijke en sociale identiteit én het creëren van een veilige, stimulerende leeromgeving.
Werkgeheugen en afleiders in de klas -29/3
Samengevat is het werkgeheugen van cruciaal belang voor het leren op school, maar in hoeverre een leerling gebruik kan maken van deze vaardigheid, is afhankelijk van de situatie en de aandachtsvaardigheden van kinderen. Wanneer een kind aanloopt tegen moeilijkheden bij het leren, is het belangrijk om bij de ondersteuning van de leerling in het oog te houden welke rol het werkgeheugen hierbij speelt en dit toe te spitsen op de situatie in de klas
De rol van de remedial teacher in de preventie van ernstige lees- en spellingproblemen -29/3
Het aantal dyslexieverklaringen ligt veel hoger dan de verwachte prevalentie, wat wijst op tekortkomingen in het lees- en spellingonderwijs. Een preventieve, onderbouwde aanpak is essentieel om leesproblemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken. Hierbij spelen remedial teachers (rt’ers) een cruciale rol op drie ondersteuningsniveaus: goed onderwijs in de klas (niveau 1), extra begeleiding voor zwakke lezers (niveau 2) en intensieve, specifieke interventies bij hardnekkige problemen (niveau 3). Rt’ers kunnen leerkrachten ondersteunen, effectieve interventies uitvoeren en meewerken aan schoolbrede verbetertrajecten. Programma’s zoals Dyslexie Centraal en bijbehorende scans helpen scholen systematisch te werken aan preventie. Kritisch kijken naar het onderwijs, gebruikmaken van beschikbare kennis en interprofessioneel samenwerken zijn sleutelbegrippen. Door deze aanpak wordt niet alleen de begeleiding van leerlingen met lees- en spellingproblemen verbeterd, maar ook het aantal onterechte dyslexieverklaringen teruggedrongen. Voor remedial teachers ligt hier een belangrijke, actieve en adviserende rol binnen én buiten de school.
Deel 2: Mee in de wereld van NT2 RT, Doelen stellen en geschikte materialen -29/3
Steeds meer scholen begeleiden leerlingen die Nederlands als tweede taal (NT2) leren, zoals arbeidsmigranten, vluchtelingen of expatkinderen. Deze leerlingen hebben extra ondersteuning nodig om in een nieuwe taal op hun niveau te functioneren. De remedial teacher (rt’er) speelt hierin een cruciale rol, onder andere door een verlengde intakefase in te zetten om de leerbaarheid en onderwijsbehoeften goed in kaart te brengen. Vervolgens worden er doelen gesteld op vier domeinen: spreken, lezen, schrijven en luisteren. Deze doelen worden regelmatig geëvalueerd en bijgesteld. Sociaal-emotionele ontwikkeling krijgt ook aandacht; bij zwaardere problematiek wordt passende zorg geadviseerd. Voor de begeleiding zijn er diverse hulpmiddelen, zoals het LOWAN NT2-startpakket, de boeken Zien is snappen en De bovenkamer, en de meertalige site babadada.com. Visualisatie, herkomsttaal en maatjes ondersteunen het leerproces. Rt’ers leveren zo maatwerk dat leerlingen helpt sneller te integreren en succesvol te leren binnen het Nederlandse onderwijssysteem
Een nieuw schooljaar in aantocht: Zo help jij als rt’er bij de overgang naar een nieuwe groep
Het einde van een bijzonder schooljaar vraagt extra aandacht voor leerlingen, vooral na de impact van de coronapandemie. Veel kinderen kampen met onderwijsachterstanden en sociaal-emotionele uitdagingen. Remedial teachers (rt’ers) spelen hierin een essentiële rol. Naast didactische ondersteuning ligt de focus op het versterken van sociaal-emotionele vaardigheden, wat een positief effect heeft op schoolprestaties. Hiervoor zijn diverse materialen beschikbaar, zoals *Het Babbelspel*, *Kikker be cool* en *Vaardighedenkaartjes*. Ook spellen als *Let’s talk about corona* en *Corona Memory* helpen om gevoelens rondom corona bespreekbaar te maken. Voor leerlingen die overstappen naar het voortgezet onderwijs zijn het *Brugklasspel* en *Brugklaskatern* waardevolle hulpmiddelen om hen voor te bereiden op de nieuwe fase. Rt’ers kunnen met deze middelen zorgen voor een veilige, stevige basis bij de start van het nieuwe schooljaar, waarin zowel cognitieve als emotionele groei centraal staan. Zo dragen zij bij aan duurzaam herstel en veerkracht bij leerlingen.
De verschillende vormen van feedback geven + de meest effectieve! -29/3
Effectieve feedback is essentieel binnen remedial teaching om het leerproces van kinderen te versterken. Hoewel complimenten en symbolen als duimen en smileys motiverend kunnen zijn, leren kinderen hier vaak weinig van. Effectieve feedback richt zich op wat een kind doet en hoe het dat doet. Er zijn vier niveaus van feedback: op de taak, het proces, zelfregulatie en de persoon. Feedback op de taak en het proces helpt kinderen inzicht te krijgen in hun werk en leerstrategieën. Zelfregulatiefeedback, de meest effectieve vorm, stimuleert reflectie en eigenaarschap over het leerproces. Persoonsgerichte feedback, zoals "Wat ben je slim!", is minder effectief omdat het kinderen afhankelijk kan maken van externe waardering. De vuistregel is: geef 2/3 specifieke feedback (taak, proces, zelfregulatie) en slechts 1/3 niet-specifieke feedback. Remedial teachers spelen een sleutelrol in het bewust en doelgericht inzetten van deze feedbackvormen voor betere leerresultaten.
Recensies -29/3
Schaken in beweging! -29/3
Schaken is een waardevolle denksport die het denken, plannen, concentreren en sociaal-emotioneel functioneren stimuleert. Het spel traint diverse executieve functies, zoals taakinitiatie, flexibiliteit en emotieregulatie. Onderzoek toont aan dat schaken bijdraagt aan betere schoolprestaties, vooral op het gebied van rekenen, taal en probleemoplossend vermogen. Neurowetenschappers als Erik Scherder benadrukken de positieve invloed van schaken op het kinderbrein. In remedial teaching kan schaken effectief worden ingezet om cognitieve vaardigheden spelenderwijs te ontwikkelen. De Stappenmethode van de KNSB is een beproefde leerlijn die kinderen van beginner tot gevorderd leert schaken. Daarnaast zijn patroonherkenning en strategisch denken belangrijke leerdoelen binnen het schaakonderwijs. Door het spel samen te spelen, ontstaat er ook interactie, wat bijdraagt aan motivatie en verbondenheid. Schaken is zowel fysiek als online toegankelijk en daarmee geschikt voor elk kind. Kortom, een uitstekend hulpmiddel binnen de remedial teaching-praktijk om leren en denken te versterken.
Wat lezen we tijdens de vakantie? -29/3
24 interventies bij elkaar op menukaart Onderwijs Maak Je Samen -29/3
Remedial playing -29/3
‘De LBRT bouwt aan onderwijskansen!’ -29/3
Redactioneel - 29/3
Praktisch en eenvoudig aan de slag met begrijpend lezen -29/3
De Kerndoeltrainer Begrijpend Lezen is ontwikkeld door Natascha Valen en Renate Hoogendoorn en biedt wetenschappelijk onderbouwde lessen begrijpend lezen voor het basisonderwijs. De methode is flexibel inzetbaar, sluit aan bij de kerndoelen 4 t/m 9 en richt zich op leerdoelen zoals tekstdoel, woordenschat, samenvatten en voorspellen. De lessen zijn gebaseerd op de Zelfdeterminatietheorie (ZDT) van Ryan & Deci, waarbij motivatie, autonomie en competentie centraal staan. Leerlingen kunnen op eigen niveau en tempo werken en kiezen soms zelf met welke les ze aan de slag gaan. Voor remedial teachers biedt de trainer de mogelijkheid om gericht te werken aan specifieke leerdoelen, met gevarieerde tekstsoorten en interactieve werkvormen. Herhaling is ingebouwd in de opbouw van de lessen, zodat strategieën effectief worden ingeoefend. De methode stimuleert leesplezier, samenwerking en zelfreflectie en is zowel geschikt voor extra oefening als uitdaging binnen én buiten de klas.
Marions PRAKTIJKhoekje -29/3
30 jaar LBRT, Anka Fauth vertelt over... -29/3
Diversiteitscompetentie: professioneel omgaan met verschillen - 29/2
Veel leerkrachten en remedial teachers werken met leerlingen met uiteenlopende culturele achtergronden. Dat vraagt om diversiteitscompetentie: de kennis, vaardigheden en houding om effectief en gelijkwaardig samen te werken in een diverse omgeving. Dit artikel laat zien hoe culturele waarden, communicatie en verwachtingen in de klas kunnen botsen, en hoe je als professional daarmee om kunt gaan. Je leest over machtsafstand, impliciete communicatie, stemvolume, en hoe je reflecteert op je eigen normen en reacties. Met praktische voorbeelden, zoals het verhaal van Yonas en Suhaila, krijg je inzicht in wat er speelt én wat helpt. Inclusief tips, tools en doorverwijzingen om jezelf en je team verder te ontwikkelen.
Redactioneel - 29/2
CDA kamerlid René Peters: ‘Het onderwijs heeft de remedial teacher als professional nodig’ - 29/2
CDA-Kamerlid René Peters wil een fundamentele verandering in de aanpak van leesproblemen en dyslexie: minder medicaliseren, meer focus op goed onderwijs. In zijn Motie Dyslexie pleit hij ervoor om zorggeld voor dyslexie over te hevelen naar het onderwijs, zodat scholen samen met specialisten zoals remedial teachers kinderen effectief kunnen ondersteunen. In dit interview vertelt Peters over zijn drijfveren, visie op leesonderwijs en waarom hij gelooft dat de sleutel tot verandering binnen de school ligt. Ook bespreekt hij de rol van poortwachters, de noodzaak tot samenwerking én hoe zijn motie verder wordt uitgewerkt.
Leerstoornissen: de gevolgen van de diagnose en de rol van het onderwijs - 29/2
De wetenschappelijke basis voor leerstoornissen als dyslexie en dyscalculie blijkt wankel: oorzaak en gevolg zijn vaak niet eenduidig aan te wijzen. Dit artikel pleit voor een andere benadering: zie leerproblemen niet als stoornissen, maar als signalen dat het onderwijs (nog) niet passend genoeg is. Diagnoses zijn vaak gebaseerd op kansverhoudingen en kwantitatieve grenzen, maar zeggen weinig over individuele oorzaken. Bovendien kunnen ze onbedoeld leiden tot lagere verwachtingen of minder oefening. De auteurs benadrukken juist het belang van vroege, intensieve en goed afgestemde instructie. Remedial teaching speelt hierin een sleutelrol: niet als losstaande zorg, maar als verlengstuk van krachtig onderwijs.
Hoe rekenen Nederlandse basisschoolleerlingen nu echt? - 29/2
Is het rekenniveau van Nederlandse basisschoolleerlingen echt zo zorgwekkend als de krantenkoppen suggereren? Dit artikel zet grootschalig onderzoek op een rij en laat zien dat het gemiddelde rekenniveau stabiel is en de meeste leerlingen het basisniveau halen. Wel blijven ambities voor het hogere niveau achter, vooral in het sbo. Ook valt op dat meisjes gemiddeld lager scoren én minder zelfvertrouwen hebben. Wat werkt volgens onderzoek wél? Formatieve toetsing, differentiatie, hulpmiddelen én één vaste strategie bij zwakkere rekenaars. Een stevige vakinhoudelijke en didactische basis bij leerkrachten én een stimulerend schoolbeleid blijken cruciaal.
Rekenangst: je kan er wat tegen doen! - 29/2
Steeds meer leerlingen ervaren spanning tijdens de rekenles. Ze stellen uit, raken geblokkeerd of verliezen het vertrouwen in hun eigen kunnen. Dit artikel laat zien hoe rekenangst ontstaat en wat je als leerkracht of begeleider kunt doen om het te verminderen. Je ontdekt hoe spanning het werkgeheugen beïnvloedt, welke signalen op rekenangst wijzen en hoe je met kleine didactische aanpassingen een veilig en motiverend rekenklimaat creëert. Door keuzes te bieden, zelfvertrouwen te versterken en leerlingen actief eigenaar te maken van hun leerproces, groeit de motivatie én verdwijnen blokkades. Lees hoe rekenles weer voelt als een ontdekkingstocht – voor leerling én begeleider.
Non-verbaal onderzoeksinstrument het Wereldspel; Bouwen aan inzicht in de binnenwereld van een leerling - 29/2
Het Wereldspel is een krachtig non-verbaal onderzoeksinstrument dat snel inzicht geeft in de cognitieve, affectieve en pedagogische aspecten van een leerling. Leerlingen bouwen in stilte een dorp met neutraal vormgegeven materialen, wat waardevolle informatie oplevert over hun informatieverwerking, welbevinden en leerstrategie. Het spel is laagdrempelig, plezierig en geschikt voor leerlingen met taalproblemen of een andere moedertaal. Inmiddels wordt het Wereldspel wereldwijd ingezet, vooral bij signalering van hoogbegaafdheid, en groeit de wetenschappelijke onderbouwing. Ook in Nederland kunnen onderwijsprofessionals zich specialiseren via een opleiding of studiedag. Ontdek hoe je met een ogenschijnlijk eenvoudig bouwwerk diepgaande inzichten kunt krijgen.